+48 537 193 890

 

Pojęcie i przyczyny występowania biegunki bakteryjnej

 

Biegunka jest objawem stanu chorobowego z którym zmaga się organizm. Etiologia biegunki może mieć charakter zakaźny lub niezakaźny. Każda biegunka polega na rozluźnieniu struktury kału, który przybiera formę bardziej płynną ze zmniejszeniem ilości frakcji stałej. Najczęstszą biegunką występująca u trzody chlewnej jest biegunka bakteryjna. Przy biegunce bakteryjnej zmienia się specyfika kału, jest bardziej wodnisty, półpłynny, zawierający śluz, włóknik, niestrawione fragmenty paszy, ropę czy też krew. Biegunka wywołana jest wydzielaniem nadmiernych ilości wody, elektrolitów i innych substancji do światła jelit. Najczęściej przyczyną biegunek bakteryjnych są zakażenia układu pokarmowego, a wywołane są przez bakterie patogenne lub oportunistyczne. Nieodpowiednie warunki sanitarne na fermach trzody chlewnej sprzyjają ich występowaniu. Bakterie występują właśnie tam, gdzie panują gorsze warunki,a mikroklimat budynków inwentarskich jest nieodpowiedni.

Do zakażeń bakteryjnych najczęściej dochodzi w jelicie cienkim i grubym. Biegunki bakteryjne przenoszone są drogą pokarmową (fekalno-oralną) – co istotne – są o wiele mniej zaraźliwe od biegunek wirusowych.

Źródłem zakażenia może być chory człowiek, zwierzę, czy żywność pochodzenia zwierzęcego. Zdarza się, że biegunka bakteryjna ma gwałtowny przebieg i powoduje powikłania. Do najistotniejszych czynników etiologicznych biegunek bakteryjnych zalicza się pałeczki jelitowe:

  • Salmonella choleraesuis,
  • Salmonella typhimurium ,
  • toksyczne i krwotoczne szczepy Escherichia coli,
  • Lawsonia intracellularis,
  • Brachyspira pilosicoli,
  • Brachyspira hyodysenteriae,
  • Clostidium spp.  

Przebieg biegunki bakteryjnej

 

Przebieg kliniczny biegunki bakteryjnej zależy przede wszystkim od jej przyczyny, jednakże ciężko jest określić precyzyjną genezę biegunki na podstawie wyłącznie objawów klinicznych. Określenie czynnika sprawczego umożliwiają tutaj badania mikrobiologiczne i badanie PCR: kału, wycinków narządów wewnętrznych, wymazów . Najczęściej występującymi czynnikami etiologicznymi biegunek są szczepy E. coli, Salmonella, L. intracellularis. Ogromne objętości płynów przepływających przez ściany przewodu pokarmowego wymagają udziału prostych i „oszczędnych energetycznie” mechanizmów transportu (dyfuzja, dyfuzja ułatwiona, itp.). Aby te mechanizmy funkcjonowały, konieczna jest wysoka stabilność warunków w poszczególnych odcinkach jelit (homeostaza). Jeśli dojdzie do zaburzenia tych jakże delikatnych warunków panujących w jelitach może dojść do zakażenia, a tym samym upośledzenia mechanizmów wchłaniania składników odżywczych w świetle jelit, a co za tym idzie dochodzi do rozwoju objawów klinicznych choroby bakteryjnej.

 

Co zrobić w sytuacji pojawienia się objawów biegunki bakteryjnej?

 

Jak wiadomo biegunka jest reakcją organizmu na ostre zakażenie bakteryjne, który wykazuje tendencje do samoograniczania się. Problem stanowi następstwo biegunki, a więc odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe oraz upośledzenie wchłaniania składników odżywczych prowadzące do zmniejszenia przyrostów masy ciała, tym samym zwiększony zostaje współczynnik konwersji paszy-FCR. Informuje on o ilości zużytej paszy na przyrost kilograma masy ciała zwierzęcia. Zwiększony FCR determinuje wyniki produkcyjne stada, a tym samym wpływa na rezultat finansowy fermy. Postępowanie w biegunce bakteryjnej ma służyć w głównej mierze przeciwdziałaniu odwodnienia. Wyznacza się trzy kluczowe metody leczenia: nawadnianie doustne, kontynuowanie żywienia oraz farmakoterapia.Nawadnianie doustne polega przede wszystkim na przyjmowaniu dużych ilości płynów. Płyn nawadniający powinien być bogaty w główny elektrolit pozakomórkowy, czyli sód i glukozę, które przyspieszają jego wchłanianie. Co ważne, płyn nie może być stężony, nie może zatem zawierać zbyt wiele substancji osmotycznie czynnych, elektrolitów oraz cukrów.

Jeśli chodzi o żywienie w ostrej biegunce, to powszechnie uważa się, że podczas biegunki świnie powinny spożywać taką samą ilość pokarmów, jak przed chorobą. Biegunka bakteryjna zazwyczaj ustępuje samoistnie, nie wymagając stosowania antybiotyków czy chemioterapeutyków. Stosowanie leków przeciwbakteryjnych jest koniecznie jedynie w określonych sytuacjach klinicznych, między innymi krwawej biegunce przebiegającej z gorączką, biegunce z towarzyszącą toksemią oraz biegunce z rozsiewem zakażenia. Jednak brak stosowania produktów łagodzących objawy i zapobiegających im generuje wymierne straty ekonomiczne.

 

W jaki sposób rozpoznać przyczynę biegunki bakteryjnej?

 

Istotny jest wywiad kliniczny:

  • Jak długo trwa biegunka?
  • Czy dotyczy pojedynczych zwierząt czy całego stada?
  • Czy nastąpiły czynniki mogący wywołać stres u zwierząt takie jak transport, przemieszczanie, przegrupowanie zwierząt lub zmiana paszy?

W drugiej kolejności istotne jest badanie kliniczne stada. Niemniej jednak ostateczną diagnozę stawia się na podstawienie wyników badań laboratoryjnych.

Metody leczenia biegunki bakteryjnej

 

Najistotniejszym czynnikiem jest nawadnianie doustne oraz właściwe żywienie. Leków przeciwdrobnoustrojowych nie należy stosować systematycznie, należy je podawać w określonych sytuacjach klinicznych, gdyż może to doprowadzić do rozwoju bakterii opornych na działanie chemioterapeutyków lub też eliminując pewne bakterie ze środowiska przewodu pokarmowego stworzyć idealne miejsce dla rozwoju innych bakterii patogennych. O zastosowaniu leków przeciwbakteryjnych zawsze decyduje lekarz weterynarii.

 

Czy biegunka bakteryjna jest całkowicie wyleczalna?

 

To zależy od charakteru biegunki oraz czynnika który ją wywołał. Niektóre z nich wymagają zastosowania odpowiednich preparatów lub chemioterapeutyków inne ustępują samoistnie. Bardzo ważne jest ustalenie czynnika pierwotnego który wywołał biegunkę.

 

Jak uniknąć zachorowania na biegunkę bakteryjną?

 

Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania zakażeniom przewodu pokarmowego jest przestrzeganie zasad higieny, ograniczenie stresu u zwierząt poprzez zachowywanie dobrych warunków sanitarnych i klimatycznych na fermie oraz w czasie transportu, pasza powinna być w odpowiedni sposób przechowywana i składowana, pochodząca ze składników które nie budzą wątpliwości pod względem jakościowym. Zapobieganie polega przede wszystkim na skrupulatnym nadzorze nad warunkami klimatycznym panującymi na fermie, zachowaniu zasad dobrostanu zwierząt, przestrzegania wszystkich zasad bioasekuracji w szczególności zasady „całe pomieszczenie pełne – cale pomieszczenie puste”. Wykonana z należytą starannością pozwala na przerwanie łańcucha zakażeń pomiędzy zwierzętami, które opuściły pomieszczenia, a tymi, które je ponownie zasiedlą. Bardzo ważnym elementem bioasekuracji jest prawidłowa dezynfekcja. Warunkiem skutecznej dezynfekcji jest przede wszystkim wstępne mechaniczne uprzątnięcie wszystkich zanieczyszczeń organicznych (np. wysuszony kał, kurz, pajęczyny itp.). Zawierają one ogromne ilości drobnoustrojów, które mogą być przyczyną choroby w stadzie trzody chlewnej.

 

lekarz weterynarii Szymon Mickoś

Najnowsze artykuły:

Plenność Loch

Jednym z podstawowych parametrów warunkujących opłacalność produkcji trzody chlewnej jest plenność samic. W zależności od wykorzystywanych do oceny plenności wskaźników produkcyjnych wyróżniamy:Plenność fizjologiczną: którą wyrażamy jako liczbę prosiąt urodzonych...

czytaj dalej

Ropiejące maciory

Wypływy ropne z dróg rodnych pozostają wciąż poważnym problemem w wielu chlewniach. Jasno-żółty, szarawy lub kremowy wyciek z pochwy lochy oznacza poważny stan zapalny dróg rodnych. Wypływy obniżają skuteczność krycia i indeks wyproszeń. Są też powodem przedwczesnego...

czytaj dalej

MASZ PYTANIA?

Jesteśmy do Państwa dyspozycji. Podczas spotkania lub rozmowy telefonicznej odpowiemy na Wszelkie Państwa pytania i wątpliwości odnośnie świadczonych przez nas usług.

Biuro:
ul. Sikorskiego 4
10-088 Olsztyn
Czynne w godzinach:
pn-pt 8:00-15:00
tel. +48 537 193 890
mail: biuro@vet-com.pl

Siedziba spółki:
ul. Jagiellońska 71
10-237 Olsztyn

Gabinet małych zwierząt:

Sklep dla hodowców: